उपपद विभक्तिः। Uppapad Vibhakti Sentences

उपपद विभक्तिः।

Note- Always underline the धातु and the उपपद विभक्ति in the sentences.

अभित:
सूर्यम् अभितः ग्रहाः भ्रमन्ति।

परितः
देवालयं परितः भक्ताः सन्ति।

उभयतः
मार्गम् उभयतः वृक्षाः वर्तन्ते।

प्रति
बालकः जननीं प्रति धावति।

विना
जलं/ जलेन/ जलात् विना जीवनम् अशक्यम्।

याच्
याचकः नृपं धनं याचते।

गम्-गच्छ
अहं शालां गच्छामि।

सह/ साकम्/ सार्धम्/ समम्
रामेण सह/ साकं/ सार्धं/ समं सीता वनं गच्छति।

अलम्
अलं परिश्रमेण।

नमः
श्रीगणेशाय नमः।

स्पृह्
शुकः दाडिमाय स्पृहयति।

कथ्
छात्रः शिक्षकाय वृत्तान्तं कथयति।

प्रति+श्रु
यमः नचिकेतसे वरत्रयं प्रतिश्रुणोति।

कुप्/ क्रुध्
जनकः मह्यं कदापि न कुप्यति/ क्रुध्यति।

रुच्
गणेशाय मोदकाः रोचन्ते।

वि+रम्
उद्योगी मनुष्यः स्वकार्यात् न विरमति।

रक्ष्
रामः असुरात् रक्षति।

बहिः
नगराद् बहिः आश्रमः वर्तते।

ऋते
धनात् ऋते जीवनं कठिनम्।

कृते
देशस्य कृते सैनिकाः स्वप्राणान् त्यजन्ति।

समीपे
शालायाः समीपे क्रीडाड्गणं वर्तते।

पुरतः/ पृष्ठतः
गृहस्य पुरतः/ पृष्ठतः वाचनालयः वर्तते।

वामतः दक्षिणतः च 
रामस्य वामतः सीता दक्षिणतः लक्ष्मणः च वर्तते।

अधः
वृक्षस्य अधः शुनकः उपविशति।

उपरि
वृक्षस्यस उपरि मर्कटः वसति।

स्निह्
माता मयि नितरां स्निह्यति।

वि+ तृ- तर्
मुख्याध्यापकः छात्रेषु पारितोषिकाणि वितरति।



Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

मम प्रिया भाषा - संस्कृतम् । Essay on Sanskrit language in Sanskrit |

Image
मम प्रिया भाषा - संस्कृतम् । भाषासु मुख्या मधुरा दिव्या गीर्वाणभारती ।।      यद्यपि मराठीभाषा मम मातृभाषा आस्ति तथापि संस्कृतभाषा एव मम प्रिया भाषा । संस्कृतभाषा विश्वे प्राचीनतमा । एषा भाषा देववाणी, देवभाषा, सुरवाणी इति नामाभिः अपि ख्याता । संस्कृतभाषा सर्वभारतीयभाषाणां जननी । एषा भाषा ज्ञानस्य महत् भाण्डारम् ।        एषा भाषा काव्यनाटकसुभाषितैः समृद्धा । संकृतभाषायां वेदपुराणादिग्रन्याः विविधशास्त्रग्रन्थाः च सन्ति । संस्कृतभाषायाः अध्ययनं संस्कृतिरक्षणार्थं संवर्धनार्थं च आवश्यकम् । एषा भाषा सङ्गणकयोग्या आस्ति इति सिद्धाम् ।      भारतीयसंस्कृतेः एकः प्रमुखः आधारः संस्कृतभाषा । अत: वदन्ति विद्वज्जनाः - " विना संस्कृतं नैव संस्कृतिः ।" संस्कृतं ये प्रशंसन्ति ये प्रशंसन्ति संस्कृतिम् । स्वदेशं ये च शंसान्ति धन्यं जीवन्ति ते नराः ।।
Read more

चित्रकाव्यम्। माध्यमभाषया लिखत।Chitrakavyam Madhyambhasa Answers |

Image
😄 माध्यमभाषया उत्तरत। 1) ‘कं  संजघान ’  इति  श्लोकं माध्यमभाषया स्पष्टीकुरुत।       The above question is from the poetry lesson चित्रकाव्यम् , which means image poetry. Such lessons enhance the intellectual power and knowledge of children.      This verse is an example of अन्तरलाप .  There are four questions, which are given in the verse and the answer of each of them is hidden in the question itself. This is the beauty of शब्दालड्लार .  The answer to the question is obtained by combining or dropping a particular letter (in the question)  1)    The first question is  कं संजघान कृष्णः?  Whom did Krishna kill? By combining  कं  and  सं,  the answer is obtained –  कंसं जघान कृष्णः।  (Kansa) 2)    The second question is  का शीतलवाहिनी गड्गा?  Which (part of) Ganga is coolly flowing? By combining   का   and  शीतलवाहिनी , we get the answer - काशीतलवाहिनी    गड्गा ।  (Ganga that flows at the base of Kashi). 3)    The third question is  के दारपोषणरताः?  Who takes care
Read more

व्यसने मित्रपरीक्षा। माध्यमभाषया उत्तरत। Vyasane Mitrapariksha Madhyambhasa Answers |

व्यसने मित्रपरीक्षा  😄 माध्यमभाषया उत्तरत। १)   ‘स नरः शत्रुनन्दनः’ इति वचनं कथायाः आधारेण स्पष्टीकुरुत।      The lesson व्यसने मित्रपरीक्षा from the मित्रलाभः section from Hitopadesh , a compilation of didactic stories by Narayan Pandit sheds light on the fact that the test of a true friend is done in the times of calamity.       The deer who blindly trusted the jackal without paying heed to the timely advice given by the crow about not trusting an unknown person at the first go found itself trapped in the net laid by the field owner when he observed the deer eating corn in his field regularly. The deer realised that the jackal had cheated it, when its cry for help was turned down with an flimsy excuse.      When the crow came looking for the deer, the deer admitted that- as he had disregarded the crow’s advice, he had met with his untoward calamity.  The trapped deer had indeed become the cause of joy/ happiness to its real enemies i.e. the shrewd jackal and the field owner, who w
Read more

How to score 100 out of 100 marks in Sanskrit in SSC board exam! Useful Tips and Tricks

Image
              As SSC board examinations are around the corner, with the prospect of guiding all the Maharashtra SSC board aspirants, I want to share my experience and success of scoring full marks i.e 100 of 100 marks in (full) Sanskrit and provide some useful tips and tricks to you all!            Let's start with the first section, i.e. सुगम संस्कृतम् , which is for 8 marks. It is very easy to score those 8 marks as all the questions are based on student's learning ability. Read aloud and practice writing all the चित्रपदकोष and सड्ख्या. Be thorough with it. For समय, practice from the textbook, make your own examples and write the timing in words and vice-versa.            Now, for the second section of prose, which is for 20 marks, 2 passages are provided on the basis of which you are expected to do the given activities. Both passages are for 7 marks each. Let's start with the first passage; the first question is अवबोधनम्, in which there are 4 sub-questions. Read the pas
Read more

आवृत्तिवाचकः। Aavruttivachak Sanskrit Grammar Concept |

आवृत्तिवाचकः। ✔️ In an  आवृत्तिवाचक  word, a numerical is used to indicate the  frequency  or the  number of times  a certain action is performed. ✔️ The  आवृत्तिवाचक  word   is used as an  अव्यय . ✔️ The question  कति वारम् ?  can be used to obtain the  आवृत्तिवाचक  word as the answer. सकृत् एकवारम् द्विः द्विवारम् त्रिः त्रिवारम् चतुः चतुर्वारम् पञ्च कृत्वः पञ्च वारम् षट्कृत्वः षट्वारम् सप्तकृत्वः सप्तवारम् अष्टकृत्वः अष्टवारम् नवकृत्वः नववारम् दशकृत्वः दशवारम् आवृत्तिवाचकेन वाक्यं पूरयत। 1) छात्रः दिनस्य ________(२) अध्ययनं करोति। 2) माता ______(३) मम युतकं प्रक्षालितवती। 3) तेन ______(३) प्रयोगः कृतः। 4) सप्ताहस्य ______(४) संस्कृतवर्गः भवति। 5) दिनस्य ______(९) लोकयानम् आगच्छति। 6) अस्माकं कुटुम्बं संवत्सरस्य ______(१) पर्यटनार्थं गच्छति। 7) अहम् एकं पाठं _______(२) सम्यक् पठामि। 8) वर्षस्य _______(४) परीक्षा भवति। 9) दिनस्य ______(२) अहं दुग्धं पिबामि। 10) ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः इति _____(३) उच्चार्य सर्व
Read more