मम प्रियः कविः - कालिदासः। Sanskrit essay on my favourite poet Kalidas

मम प्रियः कविः - कालिदासः।

पुरा कवीनां गणनाप्रसड्गे कनिष्ठिकाधिष्ठित कालिदासः।
अद्यापि तत्तुल्यकवेरभावात् अनामिका सार्थवती बभूव॥

      संस्कृतसाहित्ये सर्वेषु कविषु रसिकप्रियः‌‌ कविः कालिदासः। मम अपि प्रियः कविः कालिदासः। कालिदेव्ययाः प्रसादेन एषः काव्यप्रतिभां लब्धवान् इति किंवदन्ती प्रचलति। तस्मात् कालिदासः इति तस्य नाम अभवत्। 

      कालिदासेन त्रीणि नाटकानि रचितानि। तस्य 'अभिज्ञानशाकुन्तलम्' एतत् नाटकं विश्वप्रसिद्धम्। तस्य 'मेघदूतम्' एतत् खण्डकाव्यं संस्कृतसाहित्ये विराजते। कालिदास: ‘रघुवंशं’ तशा ‘कुमारमम्भवम्’ एते द्ववे महाकाव्ये अरचयत्। अतः सः महाकविः इति उपाधिना विभूषितः। 

      ततः दीपशीखा-कालिदासः इति तस्य ख्यातिः अभवत् । सः उपमालड्काररचने निपुणः आसीत्। अतः ‘उपमा कालिदासस्य’ इति उक्तिः तस्य विषये प्रसिद्धा।

Drawn by Siddhi Pophale



Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

मम प्रिया भाषा - संस्कृतम् । Essay on Sanskrit language in Sanskrit |

Image
मम प्रिया भाषा - संस्कृतम् । भाषासु मुख्या मधुरा दिव्या गीर्वाणभारती ।।      यद्यपि मराठीभाषा मम मातृभाषा आस्ति तथापि संस्कृतभाषा एव मम प्रिया भाषा । संस्कृतभाषा विश्वे प्राचीनतमा । एषा भाषा देववाणी, देवभाषा, सुरवाणी इति नामाभिः अपि ख्याता । संस्कृतभाषा सर्वभारतीयभाषाणां जननी । एषा भाषा ज्ञानस्य महत् भाण्डारम् ।        एषा भाषा काव्यनाटकसुभाषितैः समृद्धा । संकृतभाषायां वेदपुराणादिग्रन्याः विविधशास्त्रग्रन्थाः च सन्ति । संस्कृतभाषायाः अध्ययनं संस्कृतिरक्षणार्थं संवर्धनार्थं च आवश्यकम् । एषा भाषा सङ्गणकयोग्या आस्ति इति सिद्धाम् ।      भारतीयसंस्कृतेः एकः प्रमुखः आधारः संस्कृतभाषा । अत: वदन्ति विद्वज्जनाः - " विना संस्कृतं नैव संस्कृतिः ।" संस्कृतं ये प्रशंसन्ति ये प्रशंसन्ति संस्कृतिम् । स्वदेशं ये च शंसान्ति धन्यं जीवन्ति ते नराः ।।
Read more

चित्रकाव्यम्। माध्यमभाषया लिखत।Chitrakavyam Madhyambhasa Answers |

Image
😄 माध्यमभाषया उत्तरत। 1) ‘कं  संजघान ’  इति  श्लोकं माध्यमभाषया स्पष्टीकुरुत।       The above question is from the poetry lesson चित्रकाव्यम् , which means image poetry. Such lessons enhance the intellectual power and knowledge of children.      This verse is an example of अन्तरलाप .  There are four questions, which are given in the verse and the answer of each of them is hidden in the question itself. This is the beauty of शब्दालड्लार .  The answer to the question is obtained by combining or dropping a particular letter (in the question)  1)    The first question is  कं संजघान कृष्णः?  Whom did Krishna kill? By combining  कं  and  सं,  the answer is obtained –  कंसं जघान कृष्णः।  (Kansa) 2)    The second question is  का शीतलवाहिनी गड्गा?  Which (part of) Ganga is coolly flowing? By combining   का  ...
Read more

व्यसने मित्रपरीक्षा। माध्यमभाषया उत्तरत। Vyasane Mitrapariksha Madhyambhasa Answers |

व्यसने मित्रपरीक्षा  😄 माध्यमभाषया उत्तरत। १)   ‘स नरः शत्रुनन्दनः’ इति वचनं कथायाः आधारेण स्पष्टीकुरुत।      The lesson व्यसने मित्रपरीक्षा from the मित्रलाभः section from Hitopadesh , a compilation of didactic stories by Narayan Pandit sheds light on the fact that the test of a true friend is done in the times of calamity.       The deer who blindly trusted the jackal without paying heed to the timely advice given by the crow about not trusting an unknown person at the first go found itself trapped in the net laid by the field owner when he observed the deer eating corn in his field regularly. The deer realised that the jackal had cheated it, when its cry for help was turned down with an flimsy excuse.      When the crow came looking for the deer, the deer admitted that- as he had disregarded the crow’s advice, he had met with his untoward calamity.  The trapped deer had indeed become the cause of joy/ happiness ...
Read more

How to score 100 out of 100 marks in Sanskrit in SSC board exam! Useful Tips and Tricks

Image
              As SSC board examinations are around the corner, with the prospect of guiding all the Maharashtra SSC board aspirants, I want to share my experience and success of scoring full marks i.e 100 of 100 marks in (full) Sanskrit and provide some useful tips and tricks to you all!            Let's start with the first section, i.e. सुगम संस्कृतम् , which is for 8 marks. It is very easy to score those 8 marks as all the questions are based on student's learning ability. Read aloud and practice writing all the चित्रपदकोष and सड्ख्या. Be thorough with it. For समय, practice from the textbook, make your own examples and write the timing in words and vice-versa.            Now, for the second section of prose, which is for 20 marks, 2 passages are provided on the basis of which you are expected to do the given activities. Both passages are for 7 marks each. Let's start with th...
Read more

आवृत्तिवाचकः। Aavruttivachak Sanskrit Grammar Concept |

आवृत्तिवाचकः। ✔️ In an  आवृत्तिवाचक  word, a numerical is used to indicate the  frequency  or the  number of times  a certain action is performed. ✔️ The  आवृत्तिवाचक  word   is used as an  अव्यय . ✔️ The question  कति वारम् ?  can be used to obtain the  आवृत्तिवाचक  word as the answer. सकृत् एकवारम् द्विः द्विवारम् त्रिः त्रिवारम् चतुः चतुर्वारम् पञ्च कृत्वः पञ्च वारम् षट्कृत्वः षट्वारम् सप्तकृत्वः सप्तवारम् अष्टकृत्वः अष्टवारम् नवकृत्वः नववारम् दशकृत्वः दशवारम् आवृत्तिवाचकेन वाक्यं पूरयत। 1) छात्रः दिनस्य ________(२) अध्ययनं करोति। 2) माता ______(३) मम युतकं प्रक्षालितवती। 3) तेन ______(३) प्रयोगः कृतः। 4) सप्ताहस्य ______(४) संस्कृतवर्गः भवति। 5) दिनस्य ______(९) लोकयानम् आगच्छति। 6) अस्माकं कुटुम्बं संवत्सरस्य ______(१) पर्यटनार्थं गच्छति। 7) अहम् एकं पाठं _______(२) सम्यक् पठामि। 8) वर्षस्य _______(४) परीक्षा भवति। 9) दिनस्य ______(२) अहं दु...
Read more